Ở nam giới, núm vú dường như chỉ mang tính chất trang trí. Nhưng liệu chúng có thể tiết sữa không? Câu trả lời là: Có, trong một số trường hợp nhất định.
Đầu tiên, người ta đã quan sát thấy hiện tượng con trống tiết sữa ở một vài động vật thuần hóa, bao gồm mèo, dê và chuột lang, dù hiếm hoi. Hiện tượng này dường như chỉ phổ biến ở dơi ăn quả dayak, tuy nhiên vẫn chưa rõ vì sao dơi đực lại có chức năng sinh lý để tự sản sinh sữa.
Đặc tính sinh học của người cũng mang lại khả năng tiết sữa cho đàn ông.
Đối với cả phụ nữ và đàn ông, mô vú chứa các khoang rỗng gọi là nang, chứa đầy tế bào tiết sữa. Nhưng yếu tố quan trọng quyết định việc tiết sữa nằm ở prolactin, một loại hormone do tuyến yên sản xuất và kích thích tuyến vú sản xuất sữa.
Thông thường, theo Viện Y tế quốc gia Mỹ, phụ nữ không mang thai có lượng prolactin tuần hoàn trong cơ thể gần gấp đôi đàn ông. Nồng độ này có thể tăng lên gấp gần 10 lần trong thời gian mang thai và sau đó.
Nghiên cứu cho thấy mức độ prolactin của đàn ông cũng có thể tăng đột biến, theo một đánh giá vào năm 2008 về hiện tượng đàn ông tiết sữa, đăng trên tạp chí Trends in Ecology and Evolution.
Ví dụ, các nhà khoa học ghi nhận hiện tượng tiết sữa ở nam giới sống sót trong các trại tập trung hồi Thế chiến 2, những người đã phải chịu đói khát hàng tháng trời. Sau khi được bổ sung đủ dinh dưỡng, các tuyến sản xuất hormone của họ phục hồi nhanh hơn nhiều so với lá gan (nơi thường chuyển hóa hormone), dẫn đến lượng hormone tăng mạnh khiến họ tiết sữa.
Tương tự, căn bệnh xơ gan có thể gây tiết sữa do làm rối loạn chức năng chuyển hóa hormone bình thường của cơ quan này.
Các vấn đề sức khỏe ảnh hưởng tới tuyến yên hay vùng dưới đồi, những bộ phận thường ức chế việc giải phóng prolactin, cũng có thể khiến đàn ông tiết sữa.
Chẳng hạn, một nghiên cứu năm 2010 đăng trên Tạp chí Hiệp hội Y khoa Canada ghi lại trường hợp tiết sữa ở một người đàn ông có khối u tuyến yên.
Nguồn:
Phương Anh